Πεπτικό σύστημα: Από ποια όργανα αποτελείται και πως λειτουργεί

Τo όργανα του πεπτικού συστήματος πρέπει να διατηρούνται υγιή, γιατί είναι απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Το πώς λειτουργεί, απο ποια όργανα αποτελείται και τι περιλαμβάνει η διαδικασία της πέψης αποτελεί ένα σημαντικό θέμα που αξίζει να εξεταστεί.

Στο παρόν άρθρο, θα εξετάσουμε λεπτομερώς το πεπτικό σύστημα, τα όργανά του και τη λειτουργία του, προσφέροντας αναλυτικές πληροφορίες και πρακτικές συμβουλές για τη διατήρηση της υγείας του.

Ανάλυση και λειτουργία του πεπτικού σύστηματος 

Το πεπτικό σύστημα αποτελείται από μια σειρά οργάνων που συνεργάζονται για να επεξεργαστούν τα τρόφιμα που καταναλώνουμε. Από την αρχή της διαδικασίας, μέχρι το τελικό στάδιο της απορρόφησης των θρεπτικών ουσιών, το πεπτικό σύστημα διαδραματίζει έναν κρίσιμο ρόλο στην υγεία μας.

Όργανα ανώτερης γαστρεντερικής οδού

Στην ανώτερη γαστρεντερική οδό το πεπτικό μας σύστημα αποτελείται 3 όργανα. Απο τον φάρυγγα, τον οισοφάγο και το στομάχι. Πάμε να τα δούμε αναλυτικά ένα ένα πως λειτουργούν.

Στόμα και φάρυγγας

Το στόμα και ο φαρυγγάς μαςα ποτελούν τη στοματική κοιλότητα, που αποτελεί την είσοδο προς το πεπτικό σύστημα. Η τροφή διέρχεται από το στόμα προς τον φάρυγγα και συνεχίζει προς τον οισοφάγο.

Οισοφάγος

Καθώς η τροφή διέρχεται μέσα από τον οισοφάγο, αυτός δέχεται τα εκκρίματα του, τα οποία παρουσιάζουν μια γλυστερή σύσταση και έχουν κυρίως τον σκοπό να λιπαίνουν τον οισοφάγο για να διευκολύνουν την κατάποση της τροφής.

Η βλεννογόνος ουσία που παράγεται από τους σύνθετους αδένες στο κάτω μέρος του οισοφάγου αποτρέπει την πρόκληση βλάβης από τα γαστρικά υγρά του στομάχου, τα οποία μερικές φορές ανατρέπονται προς τα πάνω (στο κάτω μέρος του οισοφάγου) και αυτό ονομάζεται γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.

Αυτό μπορεί να συμβεί εξαιτίας της χαλάρωσης του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα. Το κάπνισμα, η κατανάλωση σοκολάτας, τροφίμων υψηλής περιεκτικότητας σε λίπη, αλκοόλ και αρωματικών βοτάνων όπως η μέντα μπορούν να οδηγήσουν σε αυτήν την κατάσταση.

Στομάχι

Η διαδικασία της πέψης ξεκινά με το στομάχι. Εδώ, τα τρόφιμα υπόκεινται σε μηχανική επεξεργασία και χημική ανάλυση. Το στομάχι μας παράγει ενέργεια σε μορφή οξέος, γνωστού ως χυμός του στομάχου, ο οποίος βοηθά στην εκλυτική διάλυση των τροφίμων.

Όργανα της κατώτερης γαστρεντερικής οδού

Στην κατώτερη γαστρεντερική οδό το πεπτικό μας σύστημα αποτελείται 4 όργανα. Απο το λεπτό και το πάχύ έντερο, το συκώτι και το πάγκρεας. Πάμε να τα δούμε και την λειτουργία σε αυτά αναλυτικά ένα ένα.

Λεπτό έντερο

Μετά την είσοδο του χυμού στον λεπτό έντερο, ο χυμός ανακατεύεται και κινείται εντός του με τη βοήθεια ορισμένων κινήσεων, όπως οι συστολές ανάμιξης και προώθησης. Αυτές οι κινήσεις παρατηρούνται και σε άλλα τμήματα του γαστρεντερικού σωλήνα. Ο χυμός επηρεάζεται από τρεις κύριες εκκρίσεις:

1. Παγκρεατικό υγρό: Αυτό το υγρό περιέχει ένζυμα που υπεύθυνα για την πέψη των πρωτεϊνών (πρωτεάσες), υδατανθράκων (α-αμυλάση) και λιπαρών (παγκρεατική λιπάση).
2. Χολή: Η χολή περιέχει συστατικά που ονομάζονται χολικά οξέα και άλατα, τα οποία λειτουργούν ως “απορρυπαντικά”. Αποδιαλύουν τα λιπαρά στην τροφή και αυξάνουν την επιφάνεια των λιπών που εκτίθενται στα ένζυμα για να εκτελέσουν τη λειτουργία τους.
3. Εντερικό υγρό: Αυτό το υγρό εκκρίνεται από τα επιθηλιακά κύτταρα του εντέρου και βοηθά στην περαιτέρω διάσπαση των θρεπτικών συστατικών που έχουν ήδη διασπαστεί, επιτρέποντας έτσι την απορρόφησή τους.

Συκώτι – ήπαρ

Το ήπαρ είναι το μεγαλύτερο εσωτερικό όργανο του ανθρώπινου σώματος. Τα κύτταρο που το απαρτίζουν παράγουν τη χολή, η οποία είναι απαραίτητη για την καλή πέψη των λιπών.

Προτού καταλήξει στο λεπτό έντερο για να εκτελέσει τη λειτουργία της πέψης των λιπών, η χολή συσσωρεύεται και αποθηκεύεται σε ένα μικρό όργανο με χωρητικότητα 40-50 ml, γνωστό ως χοληδόχος κύστη.

Το πάγκρεας

Το πάγκρεας είναι ένας μεγάλος, σύνθετος αδένας με μήκος που κυμαίνεται από 15 έως 23 εκατοστά. Βρίσκεται τοποθετημένο πίσω από το στομάχι και εκκρίνει τον υγρό του στον δωδεκαδάκτυλο του λεπτού εντέρου. Εκτός από το παγκρεατικό υγρό, το πάγκρεας εκκρίνει επίσης ινσουλίνη.

Παχύ έντερο

Ώς όργανο του πεπτικού συστήματος, το παχύ έντερο, αν και δεν εκκρίνει ένζυμα, παράγει βλέννα. Ωστόσο, η πέψη των τροφών ολοκληρώνεται πριν αυτές φθάσουν στο παχύ έντερο. Παρ’ όλα αυτά, ο πεπτικός χυμός παραμένει εκεί για περίπου 10-12 ώρες, διότι υποβάλλεται σε ζύμωση από τη μικροβιακή χλωρίδα και απορροφάται νερό από αυτό.

Τα μικρόβια που βρίσκονται στο παχύ έντερο είναι υπεύθυνα κυρίως για την παραγωγή αερίων, τα οποία περιλαμβάνουν κυρίως διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο και υδρογόνο.

Πρακτικές συμβουλές για τη φροντίδα της σωστής λειτουργίας του πεπτικού συστήματος

Πέρα από την κατανόηση της λειτουργίας του πεπτικού συστήματος, είναι σημαντικό να το φροντίσουμε για να παραμένει υγιές. Ορισμένες πρακτικές συμβουλές περιλαμβάνουν:

1. Υγιεινή Διατροφή

Μια ισορροπημένη διατροφή που περιλαμβάνει φρέσκα φρούτα, λαχανικά, σιτηρά ολικής και πρωτεϊνικά τρόφιμα είναι σημαντική για την υγεία του πεπτικού συστήματος. Αποφύγετε τα επεξεργασμένα τρόφιμα και τις περιττές πρόσθετες ύλες, καθώς μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος.

2. Ενυδάτωση

Η κατανάλωση επαρκούς ποσότητας νερού είναι απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Το νερό βοηθά στη διάλυση των τροφίμων και την απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών, καθώς και στην απαλλαγή από τις τοξίνες.

3. Καλή μάσηση

Η καλή μάσηση των τροφίμων είναι σημαντική για την καλή λειτουργία της πέψης. Καλό είναι να μασάμε καλά τα τρόφιμα μας, προσφέροντας έτσι στο πεπτικό σύστημα τον απαραίτητο χρόνο για να επεξεργαστεί και να απορροφήσει τα θρεπτικά συστατικά.

4. Εξωτερικοί παραγόντες

Προσέχετε την κατανάλωση αλκοόλ, καπνίσματος και καφεΐνης, καθώς αυτοί οι παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό του πεπτικού συστήματος. Επίσης, αποφύγετε το άγχος και το στρες, καθώς αυτά μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος.

Συμπέρασμα

Το πεπτικό σύστημα είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία μας και τη σωστή λειτουργία του οργανισμού. Κατανοώντας τη δομή και τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος, μπορούμε να λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα για να το φροντίζουμε.

Μια υγιεινή διατροφή, η κατανάλωση επαρκούς ποσότητας νερού, η καλή μάσηση των τροφίμων και η αποφυγή εξωτερικών παραγόντων είναι ορισμένες από τις πρακτικές συμβουλές που μπορούμε να ακολουθήσουμε για να διατηρήσουμε το πεπτικό μας σύστημα σε καλή κατάσταση.

Προσέχοντας τον πεπτική μας υγεία, μπορούμε να επωφεληθούμε από την καλύτερη απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών και γενικά να έχουμε έναν υγιή οργανισμό. Πάρτε τις απαραίτητες προφυλάξεις και ακολουθήστε υγιεινές συνήθειες για να διατηρήσετε το πεπτικό σας σύστημα σε εξαιρετική κατάσταση.

Ακολούθησε την fmh.gr στο Google News, στο Twitter, στο Facebook στο Υoutube και στο Instagram

Πάρης Παπαχρήστος, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Αθήνα, Παγκράτι

Ακολούθησε τον Πάρη στο Facebook και στο Instagram