Διαστρέμματα: Οσα πρέπει να γνωρίζεις

Οι τραυματισμοί στο πόδι και συγκεκριμένα στην ποδοκνημική (άκρος πόδας) αποτελούν τεράστιο ιατρικό – κοινωνικό και οικονομικό πρόβλημα. Οι τραυματικές (συνδεσμικές) κακώσεις αποτελούν την πλειοψηφία των τραυματισμών αυτών. Την πρώτη θέση λαμβάνουν τα διαστρέμματα της ποδοκνημικής.

Γράφει ο Γιώργος Σιδηρόπουλος, Φυσικοθεραπευτής, Κατερίνη

Για τον λόγο αυτό, οι επαγγελματίες υγείας στρέφονται στην πρόληψη των επανατραυματισμών. Φυσικά υπάρχει ο κανόνας, όταν οι περισσότερες συνδεσμικές κακώσεις συμβαίνουν σε αθλητικό περιβάλλον. Κάτι τέτοιο, είναι ένας λάθος και δεν πρέπει να μεταδίδεται. Η άσκηση, υπό τις οδηγίες των ειδικών, είναι ασφαλής και φέρει μόνο οφέλη.

Εξ ορισμού, διαστρέμματα αστραγάλου αποτελούν όλοι εκείνοι οι τραυματισμοί που συμβαίνουν σε έναν ή περισσότερους συνδέσμους γύρω από την άρθρωση. Οι σύνδεσμοι στο ανθρώπινο σώμα είναι υπεύθυνοι για την παροχή μηχανικής σταθερότητας, ιδιοδεκτικών πληροφοριών και να συντελέσουν στην ομαλή κίνηση της εκάστοτε άρθρωσης.

Μετά από κάθε διάστρεμμα / συνδεσμική κάκωση (είτε αυτό συμβαίνει στο πόδι / ποδοκνημικής, είτε στο χέρι ή το γόνατο) έρχεται η αστάθεια.

Πως συμβαίνει ένα διάστρεμμα στην ποδοκνημική (ΠΔΚ);

Μετά από μία απότομη βίαιη κίνηση που η άρθρωση δεν θα καταφέρει να αντισταθμίσει την παραγόμενη δύναμη και θα υπάρξει μηχανικό έλλειμμα με πιθανή ρήξη (μερική ή ολική) συνδεσμικών ινών. Το συχνότερο διάστρεμμα ποδοκνημικής είναι αυτό που προκύπτει με την στροφή έσω του ποδιού (έσω ανάσπαση ΠΔΚ).

Αυτό συμβαίνει καθώς η κίνηση αυτή μηχανικά ελέγχεται περισσότερο από συνδέσμους σε σχέση με την έξω ανάσπαση.

Βαθμοί διαστρέμματος (συνδεσμικής κάκωσης):

• Διάστρεμμα 1ου βαθμού: Υπάρχει πόνος, ελαφρύ οίδημα και είναι αποτέλεσμα υπερβολικής διάτασης συνδέσμου αλλά δεν υπάρχει ρήξη των ινών.
• Διάστρεμμα 2ου βαθμού: Υπάρχει μερική ρήξη στον σύνδεσμο, με περισσότερο πόνο και οίδημα, ενώ συχνά παρατηρούνται και μώλωπες
• Διάστρεμμα 3ου βαθμού: Πλήρη ρήξη των συνδεσμικών ιστών, πιθανότητα κατά την στιγμή του τραυματισμού ο ασθενής να αναφέρει ένα ήχο ότι κάτι σκίστηκε. Υπερβολικός πόνος, μεγάλος οίδημα και μεγαλύτερη εστία εσωτερικής αιμορραγίας.

Και στους τρεις βαθμούς διαστρέμματος υπάρχει φλεγμονή και μετά την φυσική επούλωση θα πρέπει να προληφθεί ο επανατραυματισμός και η ομαλή αποκατάσταση της λειτουργικότητας και της αστάθειας που προκύπτει μετά την συνδεσμική κάκωση.

Τέλος και πολύ σημαντικό, μόνο μέσα από τις απεικονιστικές εξετάσεις και σε συνδυασμό με τις κλινικές δοκιμασίες και τα λειτουργικά τεστ μπορεί να αποδοθεί ο βαθμός της συνδεσμικής κάκωσης.

Συμπτώματα

⦁ Πόνος, ειδικά κατά την φόρτιση
⦁ Οίδημα
⦁ Μώλωπας
⦁ Περιορισμένο εύρος κίνησης
⦁ Αστάθεια άρθρωσης
⦁ Αίσθηση ότι τα κόκαλα κινούνται ή και μαγκώνουν (συγκριτικά με το μη προσβεβλημένο άκρο)
⦁ Κακή ποιότητα ύπνου

Τι είναι το οίδημα;

Το οίδημα μετά από έναν τραυματισμό επιδεινώνεται τις πρώτες δύο έως τέσσερις ημέρες, ενώ ένα μέρος του μπορεί να διατηρηθεί έως και για τρεις μήνες, όσο το σώμα συνεχίζει την αποκατάστασή του.

Εάν η διάρκεια είναι μεγαλύτερη από αυτές τις τιμές, τότε συστήνεται να δείτε τον ιατρό ή τον φυσικοθεραπευτή σας, για να προσδιοριστούν τα αίτια της καθυστερημένης επούλωσης.

Το οίδημα αποτελεί ένα φυσικό μέρος της διαδικασίας της επούλωσης. Όταν εμφανίζεται οίδημα, το σώμα ζητά ενισχύσεις για να επιταχύνει τη διαδικασία επούλωσης. Χωρίς οίδημα το σώμα θα δυσκολευόταν να προσδιορίσει ποιες περιοχές χρειάζονται επισκευή και σε ποιο βαθμό θα πρέπει να γίνει η επιστράτευση για την καλύτερη και γρηγορότερη θεραπεία.

Αυτό που πρέπει όλοι να κάνουμε μετά από έναν τραυματισμό και κατά την ύπαρξη του πρηξίματος (οίδημα) είναι να:

⦁ Κινείται η τραυματισμένη άρθρωση, έτσι ώστε να βοηθήσουμε ενεργητικά την βελτίωση της λεμφικής παροχέτευσης.
⦁ Μην χρησιμοποιούνται στενά ρούχα ή υποδήματα ειδικά τις πρώτες ημέρες
⦁ Εφαρμογή κρύου και ζέστης για την βελτίωση της κινητικότητας και την μείωση του οιδήματος.
⦁ Αποφεύγεται η πλήρη φόρτιση τις πρώτες ημέρες
⦁ Τέλος, συστήνεται πάντα το άκρο να βρίσκεται σε ανάρροπη θέση. Για συνδεσμικές κακώσεις άνω άκρων (ώμος, αγκώνας, καρπός, χέρι) το τραυματισμένο μέρος ψηλότερα από την νοητή ευθεία της καρδίας. Ενώ για τα κάτω άκρα (ισχίο, γόνατο, ποδοκνημική) πάνω από την νοητή “γραμμή της ζώνης”).

Χρόνος αποκατάστασης διαστρέμματος

Τέλος αυξημένη συζήτηση γίνεται γύρω από τον χρόνο αποκατάστασης. Αυτό προφανώς εξαρτάται από:

⦁ Το ιστορικό του ασθενή (φυσική δραστηριότητα, ιστορικό τραυματισμών στο πόδι και γενικότερα στα κάτω άκρα)
⦁ Την σοβαρότητα της κάκωσης. Από 7 με 10 ημέρες (1ος βαθμός) έως και τρεις μήνες (3ου βαθμού)
⦁ Τους στόχους και τις πεποιθήσεις του ασθενή. Στο κομμάτι αυτό ο φυσικοθεραπευτής οφείλει, σε συνεργασία με τον γιατρό και την οικογένεια του ασθενή να θέσουν βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους. Ενώ τέλος ως προς τις πεποιθήσεις, όπου κρίνεται απαραίτητο συστήνεται η παραπομπή για ψυχοθεραπεία (βιοψυχοκοινωνική προσέγγιση).

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ: Τι είναι και πως αντιμετωπίζεται το οστικό οίδημα

Ακολούθησε το fmh.gr στο Google News, στο Twitter, στο Facebook στο Υoutube και στο Instagram

Γιώργος Σιδηρόπουλος, Φυσικοθεραπευτής, Κατερίνη

Ακολούθησε τον Γιώργο στο Facebook και στο Instagram

Πηγές

⦁ DOI: ⦁ 10.1136/bjsports-2017-098106
⦁ DOI: ⦁ 10.2165/00007256-200737010-00006
⦁ DOI: ⦁ 10.1016/j.mcna.2013.11.003
⦁ DOI: ⦁ 10.1016/j.otsr.2019.09.014