Οστεοπόρωση: Τι είναι, αιτίες, πως βοηθάει η φυσικοθεραπεία
Η φυσικοθεραπεία στην οστεοπόρωση βοηθάει στην βελτίωση της φυσικής κατάστασης του ασθενή αυξάνοντας παράλληλα την σταθερότητα στις κινήσεις του.
Η οστεοπόρωση είναι μία κατάσταση υγείας που τα οστά αποδυναμώνονται, καθιστώντας τα εύθραυστα και πιο επιρρεπή σε κατάγματα μετά από πτώσεις. Αναπτύσσεται αργά και συχνά η διάγνωση συμβαίνει μετά από κάποιον άμεσο τραυματισμό που μπορεί να έχει ήδη προκαλέσει κάταγμα.
Η οστεοπόρωση αφορά μία συστηματική σκελετική νόσος, η οποία χαρακτηρίζεται από μειωμένη οστική μάζα, με αποτέλεσμα την χαμηλή αντοχή των οστών και τον αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων ακόμη και σε περιπτώσεις που αποτελούν φόρτιση χαμηλής έντασης.
Γράφει ο Γιώργος Σιδηρόπουλος, Φυσικοθεραπευτής, Κατερίνη
Τα πιο συχνά σημεία στο σκελετικό σύστημα που μπορεί να πάθουν κάταγμα εξαιτίας της οστεοπόρωσης είναι ο καρπός και το ισχίο, ενώ συχνά αναφέρονται επιπλοκές και στην σπονδυλική στήλη που πιθανώς να συσχετίζονται με την οστεοπόρωση.
Τύποι οστεοπόρωσης
- Πρωτοπαθής: εμφανίζεται μετά την εμμηνόπαυση λόγω έλλειψης οιστρογόνου, είτε λόγω γήρανσης και για τα 2 φύλα.
- Δευτεροπαθής: προκαλείται από παθήσεις, ασθένειες, φάρμακα ή άλλες παθολογικές καταστάσεις.
Αίτια οστεοπόρωσης
- Ηλικία
- Φύλο (γυναίκες > άντρες)
- Ιστορικό οστεοπόρωσης
- Ορμονικές διαταραχές στην οικογένεια
- Χαμηλό δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ)
- Μειωμένη φυσική κατάσταση
- Ανεπαρκή διατροφή
- Κάπνισμα και αλκοόλ
Διάγνωση
Ο συνηθέστερος τρόπος διάγνωσης της οστεοπόρωσης είναι η μέτρηση της οστικής πυκνότητας, που μετρά την οστική δύναμη και ανθεκτικότητα. Πρόκειται για μία σύντομη, ανώδυνη εξέταση που διαρκεί περίπου 15 λεπτά.
Αντιμετώπιση οστεοπόρωσης
Η θεραπεία βασίζεται στην ενίσχυση του οργανισμού, την αποκατάσταση της λειτουργικότητας και την επίτευξη βέλτιστης φυσικής κατάστασης. Για την ενίσχυση συστήνεται εξατομικευμένη διατροφή από επαγγελματία διατροφολόγο που συχνά περιλαμβάνει και συμπληρώματα διατροφής (ασβέστιο, βιταμίνη D).
Όπως προαναφέρθηκε, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι με οστεοπόρωση που δεν εμφανίζουν κάποιο τραυματισμό ή συμπτώματα λόγω της οστεοπόρωσης. Για αυτή την κατηγορία, προτείνεται η γενική άσκηση και ενδυνάμωση (πχ γυμναστήριο).
Περιπτώσεις που η διάγνωση έγινε μετά από κάποιον τραυματισμό (πχ κάταγμα) συστήνεται διεπιστημονική προσέγγιση. Η φυσικοθεραπεία παίζει σημαντικό ρόλο στην αποκατάσταση του κατάγματος μέσω:
- Ειδικής και εξατομικευμένη φόρτισης (θεραπευτική άσκηση)
- Συμβουλευτική (lifestyle medicine)
- Μείωση πόνου (μάλαξη και μέσα θεραπείας)
Είναι σημαντικό ο ασθενής με οστεοπόρωση μετά από επεισόδιο κατάγματος να αποκατασταθεί η λειτουργικότητα του και να συνεχίσει με έναν πιο ενεργητικό τρόπο ζωής. Η σωστή διατροφή και η τακτική άσκηση πρέπει να γίνει συνήθεια ως ένας τρόπος πρόληψης επανατραυματισμού.
Οι επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να συμβουλεύουν και κυρίως να ενθαρρύνουν τους ασθενείς τους προς αυτή την κατεύθυνση. Τέλος, από την πρώτη στιγμή πρέπει να τους ενημερώσουν και να τους βοηθήσουν να αλλάξουν τους μεταβλητούς παράγοντες κινδύνου της οστεοπόρωσης (κάπνισμα, αλκοόλ και καθιστική ζωή).
Σε περιπτώσεις που ο ασθενής δεν συμμορφώνεται η χρήση ειδικών ερωτηματολογίων πιθανώς να βοηθήσουν.
Φυσικοθεραπεία και οστεοπόρωση
Όπως έχει ήδη αναφερθεί, ο φυσικοθεραπευτής θα πρέπει να βοηθάει τους ασθενείς του με οστεοπόρωση στην βελτίωση της λειτουργικότητάς του. Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να γίνει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα άσκησης που θα εκθέτει στον ασθενή σε φορτία και να τον δυναμώνει προοδευτικά. Οι στόχοι και οι αγαπημένες μορφές άσκησης θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στον σχεδιασμό του προγράμματος άσκησης.
Στόχοι Φυσικοθεραπείας
- Επανεκπαίδευση στάσης
- Εκπαίδευσης ασφαλής κίνησης και άσκησης
- Πρόληψη μείωσης οστικής μάζας και πτώσεων
- Αύξηση δύναμης των οστών
- Διατήρηση και βελτίωση της ισορροπιστικής ικανότητας
- Έλεγχο συμπτωμάτων και προοδευτική επιστροφή στις συνηθισμένες δραστηριότητες
Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης: 20 Οκτωβρίου
(Ενημερώσου & εμπιστεύσου έναν επαγγελματία υγείας!)
ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ: Ωλένια Νευρίτιδα: Συμπτώματα, θεραπεία και αποκατάσταση
Ακολούθησε την fmh.gr στο Google News, στο Twitter, στο Facebook, στο Υoutube, στο TikTok και στο Instagram
Γιώργος Σιδηρόπουλος, Φυσικοθεραπευτής, Κατερίνη
Ακολούθησε τον Γιώργο στο Facebook και στο Instagram
Αναφορές:
- Armas, L. A., & Recker, R. R. (2012). Pathophysiology of osteoporosis: new mechanistic insights. Endocrinology and metabolism clinics of North America, 41(3), 475–486.
- Srivastava, M., & Deal, C. (2002). Osteoporosis in elderly: prevention and treatment. Clinics in geriatric medicine, 18(3), 529–555.
- Yong, E. L., & Logan, S. (2021). Menopausal osteoporosis: screening, prevention and treatment. Singapore medical journal, 62(4), 159–166.
