...
Αρχική Blog Υγεία Μάθε τι βλέπει ενας γιατρός στην ακτινογραφία θώρακος
Μάθε τι βλέπει ενας γιατρός στην ακτινογραφία θώρακος

Μάθε τι βλέπει ενας γιατρός στην ακτινογραφία θώρακος

Αν και έχουν περάσει περισσότερα από 100 χρόνια από την ανακάλυψη των ακτίνων Χ [ανακαλύφθηκαν το 1895 από τον Γερμανό φυσικό Βίλχελμ Ρέντγκεν (Wilhelm Rontgen)] και παρά τη χρήση εξελιγμένων απεικονιστικών μεθόδων (όπως η αξονική τομογραφία, η μαγνητική τομογραφία, το PET), η ακτινογραφία θώρακος αποτελεί μία από τις συχνότερες εξετάσεις στις οποίες υποβάλλονται οι εξεταζόμενοι.

Γράφει ο Παπαδογιάννης Αθανάσιος, Ιατρός – Καρδιολόγος, Νέα Σμύρνη

Είναι γρήγορη, οικονομική και ασφαλής εξέταση και παρέχει χρήσιμες πληροφορίες για την καρδιά, τους πνεύμονες, αλλά και τις σκελετικές δομές του θώρακα και των ώμων.

Οι ακτινογραφίες στους θώρακες αντιστοιχούν στο 50% περίπου των εξετάσεων που διενεργούνται στα ακτινολογικά τμήματα. Μαζί με τη λήψη ιστορικού, την κλινική εξέταση και το ηλεκτροκαρδιογράφημα αποτελεί βασική εξέταση στη διαγνωστική προσέγγιση των ασθενών.

Τι μας δείχνει η ακτινογραφία θώρακος;

Για την ακτινογραφία χρησιμοποιούνται δύο βασικές λήψεις, η οπισθιοπρόσθια και η πλάγια λήψη, ενώ, αναλόγως των ευρημάτων και των συμπτωμάτων στη περιοχή του θώρακα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν επιπλέον προβολές.

ατινογραφια θωρακος

Οι δομές που αξιολογούνται στη μελέτη της ακτινογραφίας θώρακος είναι η καρδιακή σιλουέτα, τα μαλακά μόρια, οι σκελετικές δομές, το μεσοθωράκιο, η θέση της τραχείας, οι πνεύμονες, τα αγγεία του μεσοθωρακίου, η θέση του διαφράγματος και οι πλευροδιαφραγματικές και καρδιοφρενικές γωνίες (γωνίες που σχηματίζονται από τους πνεύμονες και τη γειτνίασή τους με το διάφραγμα και την καρδιά).

Τι δείχνει για τη καρδιά

Στην οπισθιοπρόσθια προβολή  αξιολογείται αρχικά το μέγεθος της καρδιάς, με τον υπολογισμό του καρδιοθωρακικού δείκτη. Η φυσιολογική τιμή είναι <0,5 σε μέγιστη εισπνοή, ενώ τα φυσιολογικά όρια κυμαίνονται ανάλογα με το σωματικό βάρος.

Σε παθήσεις της καρδιάς, όπως είναι η καρδιακή ανεπάρκεια ή οι βαλβιδοπάθειες, αυξάνεται το μέγεθος της καρδιάς, επομένως και ο καρδιοθωρακικός δείκτης. Αντιθέτως, σε καταστάσεις όπως η νευρογενής ανορεξία, ο καρδιοθωρακικός δείκτης μειώνεται. Εκτός του συνολικού μεγέθους της καρδιάς, αξιολογούνται και οι επιμέρους ανατομικές δομές.

Για παράδειγμα μελετώντας την ακτινογραφία του θώρακα, μας δείχνει το μέγεθος του αορτικού τόξου, το οποίο αυξάνεται σε άτομα με αρρύθμιστη αρτηριακή υπέρταση, ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας ή σε περίπτωση ανευρύσματος, ενώ λαμβάνονται και πληροφορίες για πιθανή στένωση αορτικής βαλβίδας (όπου παρατηρείται έντονη ασβέστωση) ή για διαχωρισμό της αορτής, μία επείγουσα κατάσταση.

Επιπλέον, δίνεται προσοχή στο μέγεθος της πνευμονικής αρτηρίας (το οποίο αυξάνεται σε συγγενείς καρδιοπάθειες και στένωση της πνευμονικής βαλβίδας) και του αριστερού κόλπου (αυξάνεται σε περιπτώσεις παθήσεων της μιτροειδούς βαλβίδας και αποτελεί ένδειξη πιθανής παρουσίας αρρυθμιών, ιδίως κολπικής μαρμαρυγής).

Μεγάλης σημασίας είναι και η αξιολόγηση της αριστερής κοιλίας της καρδιάς. Λαμβάνονται σημαντικά δεδομένα σε περίπτωση αύξησης του μεγέθους, καθώς τίθεται η ένδειξη παθήσεων όπως αρτηριακής υπέρτασης, παθήσεων αορτικής βαλβίδας, καρδιακής ανεπάρκειας.

ατινογραφια θωρακος τι δειχνει

Επιπροσθέτως, κατά τη μελέτη της θωρακικής ακτινογραφίας αξιολογείται το μέγεθος σημαντικών φλεβών, όπως της άνω κοίλης φλέβας, και το μέγεθος του δεξιού κόλπου (αυξάνεται σε ορισμένες βαλβιδοπάθειες).

Ακόμη, αξιολογείται η σωστή θέση συσκευών της καρδιάς, όπως είναι ο βηματοδότης και ο απινιδωτής. Τέλος, μεγάλης σημασίας είναι η αναγνώριση περικαρδιακής συλλογής, όπου η καρδιακή σιλουέτα λαμβάνει ιδιαίτερη μορφολογία.

Τι δείχνει για τους πνεύμονες

Εκτός της καρδιάς, σημαντικές πληροφορίες στην ακτινογραφία μας δείχνει για την ύπαρξη παθήσεων των πνευμόνων, όπως είναι η παρουσία εστιακής πύκνωσης σε περίπτωση πνευμονίας, ενδείξεων άλλων λοιμώξεων όπως τα χαρακτηριστικά ευρήματα της COVID – 19, συγκεκριμένων ευρημάτων σε περίπτωση χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ), πνευμονικής ίνωσης ή και επαγγελματικών νοσημάτων, ενώ παρέχονται και πληροφορίες για παρουσία πιο ειδικών καταστάσεων όπως είναι η φυματίωση, η σαρκοείδωση ή ο καρκίνος του πνεύμονα.

Ακόμα, αξιολογούνται οι μορφολογίες των γωνιών που αναφέρθηκαν προηγουμένως, των καρδιοφρενικών και πλευροδιαφραγματικών γωνιών. Ειδικά στις τελευταίες μπορεί να παρατηρηθεί συλλογή υγρού.

Επίσης, μέσω της ακτινογραφίας θώρακος, σε συνδυασμό με την κλινική εικόνα του ασθενούς, τίθεται η διάγνωση του οξέος πνευμονικού οιδήματος. Μία άλλη σημαντική πληροφορία, ειδικά σε νέα άτομα με πόνο στο στήθος είναι η παρουσία πνευμοθώρακα, για τη διάγνωση του οποίου αρκεί η κλινική εξέταση και η ακτινογραφία θώρακος.

Επιπλέον, μας εμφανίζει τη  θέση της τραχείας, καθώς μπορεί να παρεκτοπίζεται από κάποια ανατομική ανωμαλία ή παθολογία της περιοχής, είναι δυνατό να διαγνωστεί η παρουσία βρογχοκήλης και δίδονται δεδομένα για παθήσεις του πεπτικού όπως είναι η διαφραγματοκήλη.

Τέλος, λαμβάνονται πληροφορίες από τους ιατρούς για τις σκελετικές δομές του θώρακα, όπως είναι η ύπαρξη καταγμάτων, οστεοχονδρίτιδας και άλλων παθήσεων, ελέγχεται η θέση του διαφράγματος (συγκεκριμένα των δύο τμημάτων του, των ημιδιαφραγμάτων), ενώ ιδιαίτερης σημασίας είναι η αξιολόγηση της περιοχής που βρίσκεται αμέσως κάτω από το διάφραγμα.

ατινογραφια θωρακος διαγνωση

Συγκεκριμένα, η ανεύρευση παρουσίας αέρα στη συγκεκριμένη περιοχή σε άτομο που παραπονείται για κοιλιακό πόνο παρέχει ένδειξη επείγουσας χειρουργικής πάθησης.

Στην πλάγια προβολή της ακτινογραφίας θώρακος λαμβάνονται επίσης αρκετές πληροφορίες για την καρδιά, ειδικά για την αναγνώριση της θέσης μίας προσθετικής βαλβίδας. Άλλες σημαντικές πληροφορίες που λαμβάνονται, μας δείχνουν το μέγεθος του αριστερού κόλπου και του αορτικού τόξου και την κατάσταση των φυσιολογικών βαλβίδων της καρδιάς. Επίσης, διερευνάται η παρουσία συλλογής υγρού, ενώ ιδιαίτερης σημασίας είναι η αξιολόγηση της κατάστασης των πνευμόνων.

Τέλος, είναι σημαντική η εξέταση και της σπονδυλικής στήλης γιατί είναι πιθανή η ανεύρευση στενώσεων ή άλλων παθήσεων.

Συμπερασματικά, γίνεται εμφανές γιατί μία παλαιά και απλή απεικονιστική μέθοδος παραμένει τόσο σημαντική τόσο στην αρχική διερεύνηση αρκετών παθήσεων όσο και στη μετέπειτα παρακολούθηση αρκετών από αυτές. Γενικά είναι μία ασφαλής μέθοδος, καθώς η ποσότητα ακτινοβολίας που λαμβάνεται είναι αρκετά μικρότερη σε σύγκριση με άλλες μεθόδους.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ: Τι εξετάσεις πρέπει να κάνουν τακτικά οι γυναίκες 40-60 ετών;

Ακολούθησε το fmh.gr στο Google News, στο Twitter, στο Facebook στο Υoutube και στο Instagram

Επισκέψεις κατ' οίκον από τον καρδιολόγο όλο το 24ωρο στις περιοχές Καλλιθέα, Νεα Σμύρνη, Παλαιό Φάληρο για Ηλεκτροκαρδιογράφημα - Holter ρυθμού - Υπερηχοκαρδιογράφημα (Triplex καρδιάς)

Παπαδογιάννης Αθανάσιος, Ιατρός – Καρδιολόγος, Νέα Σμύρνη

Πηγές:

1. Καρδιολογία (Τούσουλης Δ)

  1. Καρδιολογία (Τρυποσκιάδης Φ)
  2. Εγχειρίδιο καρδιάς και αγγείων (Griffin B P, Topol E J)
Σωκράτους 147, Καλλιθέα, Αθήνα
Ακολουθήστε μας και στα Social Media