...
Αρχική Blog Φυσικοθεραπεία Τι είναι η Θλάση γαστροκνημίου (γάμπας) και ποια η αποκατάσταση της
Τι είναι η Θλάση γαστροκνημίου (γάμπας) και ποια η αποκατάσταση της

Τι είναι η Θλάση γαστροκνημίου (γάμπας) και ποια η αποκατάσταση της

Κατά την βάδιση, το τρέξιμο και τα άλματα μεγάλα ποσά δυνάμεων διοχετεύονται στο ανθρώπινο σώμα με τον άκρο πόδα να αποτελεί το πρώτο σημείο που έρχεται αντιμέτωπο με τις δυνάμεις αυτές. Το σύμπλεγμα των μυών της γαστροκνημίας (γαστροκνήμιος-υποκνημίδιος-πελματικός) παίζει σημαντικό ρόλο στην απορρόφηση και αποδέσμευση της ενέργειας κατά την πρόσκρουση του πέλματος στο έδαφος στις δραστηριότητες αυτές.

Οι θλάσεις γαστροκνημίου συμβαίνουν συχνά σε αθλούμενους υψηλής ταχύτητας ή σε αθλούμενους με αυξημένους όγκους προπόνησης τρεξίματος όπως και σε αθλήματα με πολλές εναλλαγές ταχύτητας καθώς οι μυς της γαστροκνημίας έρχονται αντιμέτωποι με μεγάλες δυνάμεις, απότομες αλλαγές του μήκος τους και του είδους συστολής τους .

Βασική Ανατομική

Το σύμπλεγμα της γαστροκνημίας περιλαμβάνει 3 βασικούς μυς:

  • Γαστροκνήμιος: Εκφύεται με 2 κεφαλές (έσω και εξω) από την οπίσθια επιφάνεια του μηριαίου οστού και καταφύεται μέσω του αχιλλείου τένοντα στο οστό της πτέρνας. Σε συνδυασμό με τον υποκνημίδιο παράγει την πελματιαία κάμψη του άκρου πόδα και την κάμψη του γόνατος.
  • Υποκνημίδιος: Βρίσκεται πιο βαθιά από τον γαστροκνήμιο εκφύεται από την υποκνημίδια (ιγνυακή γραμμή) και καταφύεται μέσω του αχιλλείου στην οπίσθια επιφάνεια της πτέρνας.
  • Πελματικός: Ξεκινάει από το κατώτερο τμήμα της έξω υπερκονδύλιας γραμμής του μηριαίου οστού και καταφύεται στον αχίλλειο τένοντα.

Η θλάση γάμπας είναι συχνή και η ορθή αποκατάσταση της αποτελεί σημείο κλειδί για την πρόληψη επανατραυματισμού. Η θλάση συνήθως γίνεται στην έσω κεφαλή του γαστροκνημίου ή κοντά στην μυοτενόντια ένωση. Ο γαστροκνήμιος είναι πιο επιρρεπής στον τραυματισμό αυτό καθώς είναι διάρθριος μυς που εκτείνεται από το γόνατο μέχρι τον άκρο πόδα. Απότομες επιταχύνσεις φαίνονται ικανές να προκαλέσουν τραυματισμό όπως και αιφνίδιες έκκεντρες υπερδιατάσεις του μυος.

Η θλάση του γαστροκνημίου είναι ιδιαίτερα συχνή στο τρέξιμο, στο βόλεϊ και στο τένις. Όσο μεγαλύτερη η θλάση τόσο μεγαλύτερο χρόνο αποκατάστασης χρειάζεται.

η Θλάση γαστροκνημίου (γάμπας)

Κλινική Εικόνα Σε Θλάση  γάμπας

Συνήθως ο γαστροκνήμιος είναι αυτός που πλήττεται και ένας ξαφνικός πόνος στην έσω επιφάνεια της γάμπας εμφανίζεται. Καμιά φορά υπάρχει η αίσθηση ότι κάποιος κλωτσάει την οπίσθια επιφάνεια του ποδιού. Πόνος και οίδημα συνήθως αναπτύσσονται μέσα στις 24 ώρες. Καμιά φορά συνυπάρχει ευαισθησία της περιοχής και μελάνιασμα της περιοχής, ενώ η διάταση και πιθανόν η σύσπαση υπό φορτίο να είναι επώδυνη .

Μηχανισμός κάκωσης

Η θλάση του γαστροκνημίου και ιδιαίτερα της έσω κεφαλής γίνεται με μία έκκεντρη φόρτιση που εφαρμόζεται στον μυ με το γόνατο τεντωμένο και με τον άκρο πόδα σε ραχιαία κάμψη (θέση διάτασης γάμπας). Σε αυτή την διατεταμένη θέση η απότομη σύσπαση μπορεί να οδηγήσει σε θλάση.

Η μυϊκή θλάση ανάλογα με την έκταση της βλάβης κατατάσσεται σε βαθμού 1,2 και 3. Ο μέσος χρόνος επιστροφής στην άθληση υπολογίζεται από 10-12 μέρες στις βαθμού 1 θλάσεις ενώ φτάνουν εως και τους 6 μήνες σε βαθμού 3.

Φυσικοθεραπευτική Αξιολόγηση

Ένα πλήρες ιστορικό αρχικά θα βοηθήσει στην διαφοροδιάγνωση ενώ δίνει τα σημαντικά σημάδια για να καθοδηγήσει την φυσική εξέταση. Η αντικειμενική αξιολόγηση περιλαμβάνει την παρατήρηση του κάτω άκρου, την ψηλάφηση του γαστροκνημίου και του υποκνημιδίου, την ενεργητική και παθητική αξιολόγηση των κινήσεων της ποδοκνημικής άρθρωσης και του γόνατος, έλεγχο της μυϊκής δύναμης, όπως και ειδικά τεστ για αποκλεισμό της πλήρους ρήξης του αχιλλείου εφόσον προκύψει υποψία από το ιστορικό.

Από απεικονιστικές εξετάσεις ο υπέρηχος είναι αρκετά ακριβής και μπορεί να αξιολογήσει το βαθμό και το μέγεθος της ρήξης και να αποκλείσει άλλες παθολογίες.

Φυσικοθεραπεία στην θλάση του γαστροκνημίου

Στα αρχικά στάδια η προώθηση της επουλωτικής δραστηριότητας του οργανισμού είναι σημαντική. Αναλγητική, αποιδηματική θεραπεία προτείνεται στα αρχικά στάδια (Προστασία, Ανύψωση, Συμπίεση, Παγοθεραπεία, Ανύψωση πάσχοντος μέλος). Με την πάροδο του χρόνου και καθώς η κλινική εικόνα σταθεροποιείται περνώντας στο υποξύ στάδιο, αρχίζει σταδιακά η φόρτιση του ιστού ανάλογα τον βαθμό της ρήξης.

Εφαρμογές kinesiotaping/μάλαξη για αποιδηματική δράση, ήπιες διατατικές κινήσεις και ισομετρικές ασκήσεις εισάγονται επιπλέον στα πρώτα στάδια.  Φυσικά μέσα όπως ηλεκτροθεραπεία και TECAR προτείνονται για την προώθηση της αναλγησίας και την ενίσχυση της επουλωτικής δραστηριότητας του οργανισμού. Προοδευτικά αυξανόμενης έντασης εκγύμναση των μυών της γαστροκνημίας προτείνεται στα επόμενα στάδια με τις πλειομετρικές ασκήσεις στο τελικό στάδιο πριν την επιστροφή στην αθλητική δραστηριότητα.

Ένα επιτυχημένο πρόγραμμα φυσικοθεραπείας θα πρέπει να μειώσει τον πόνο και το οίδημα, να ενδυναμώσει τους 3 μύες της γαστροκνημίας όπως και όλη την κινητική αλυσίδα του κάτω άκρου, να εκπαιδεύσει κατάλληλα τους σταθεροποιούς μύες του άκρου πόδα, να εκπαιδεύσει την ιδιοδεκτικότητα του πάσχοντος μέλος ενώ μπορεί να γίνει και εμβιομηχανική ανάλυση για διερεύνηση πιθανών παραγόντων επανατραυματισμού.

Πόνος στην γάμπα μπορεί να είναι συχνά λόγω θλάσης γαστροκνημίου παρ’ όλα αυτά υπάρχουν και άλλες καταστάσεις που μπορούν να μιμηθούν αυτό το πρότυπο πόνου όπως η εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση η τενοντοπάθεια αχιλλείου η ρήξη ή ακόμα και μια ριζοπάθεια οσφυικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Η διάρκεια επούλωσης μιας θλάσης γαστροκνημίου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη σοβαρότητα του τραυματισμού και την εξατομικευμένη απόκριση του ατόμου στην θεραπεία.

Η συντηρητική θεραπεία (Φυσικοθεραπεία) που περιλαμβάνει ασκησιολόγιο με προοδευτικά αυξανόμενη ένταση συνήθως έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα για τις μικρές και μεσαίες θλάσεις ενώ για τις μεγαλύτερες ίσως χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Ασκήσεις δύναμης και μυϊκής αντοχής είναι απαραίτητες για την επαναφόρτιση των ιστών και την επιστροφή στην αθλητική δραστηριότητα.

Ακολούθησε το fmh.gr στο Twitter, στο Facebook στο Υoutube και στο Instagram

 

Μιχαηλίδης Αυγερινός-Ρωμανός – Φυσικοθεραπευτής

Βιβλιογραφία:

  1. Dubois B, Esculier J. Soft-tissue injuries simply need PEACE and LOVE. British Journal of Sports Medicine 2020;54:72-73.
  2. Bleakley CM, Davison G. Management of acute soft tissue injury using protection rest ice compression and elevation: recommendations from the Association of Chartered Physiotherapists in sports and exercise medicine (ACPSM)[executive summary]. Association of Chartered Physiotherapists in Sports and Exercise Medicine. 2010:1-24.
  3. Bleakley CM, Glasgow P, MacAuley DC. PRICE needs updating, should we call the POLICE?British Journal of Sports Medicine 2012;46:220-221.
  4. physio-pedia.com/Calf_Strain
Σωκράτους 147, Καλλιθέα, Αθήνα
Ακολουθήστε μας και στα Social Media