Αναστασία Παπαδοπούλου
Κλινική Διαιτολόγος Διατροφολόγος MSc
Σωστή διατροφή και στις γιορτές
Όλοι μας έχουμε συνειδητοποιήσει ότι ο τρόπος ζωής και η διατροφή μας, έχουν αλλάξει πολύ τα τελευταία είκοσι χρόνια.
Οι περισσότερες γυναίκες εργάζονται και αφιερώνουν λιγότερο χρόνο για την προετοιμασία των γευμάτων. Πολλές από τις παραδοσιακές συνήθειες της οικογένειας έχουν αλλάξει (όπως π.χ. η οικογένεια που τρώνε όλοι μαζί), ενώ πολλά από τα γεύματα και ιδιαίτερα το βραδινό, λαμβάνονται εκτός σπιτιού (όπως σε ταβέρνες, φαστ φουντ, πακέτο στο σπίτι κ.ά.). Ακόμα και ο φόρτος εργασίας
και το άγχος δε μας επιτρέπουν να αφιερώσουμε χρόνο για ένα σωστό γεύμα και οδηγούμαστε στην εύκολη λύση του σάντουιτς.
Μ’ αυτόν τον τρόπο διατροφής όμως, ο οργανισμός μας δε λαμβάνει τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία που χρειάζεται. Το ανθρώπινο σώμα έχει ανάγκη από θερμίδες, ορισμένα αμινοξέα, λιπαρά οξέα, γλυκόζη, βιταμίνες και ανόργανα άλατα, σε καθορισμένες ποσότητες και κατάλληλους συνδυασμούς. Σε γενικές γραμμές μια σωστή διατροφή (δίαιτα), πρέπει να περιέχει πρωτεΐνες 12-18%, υδατάνθρακες 50-55% και λίπη 30-35% των ολικών θερμίδων της.
Πρωτεΐνες
Οι ζωικές πρωτεΐνες προσλαμβάνονται με τα ζωικά τρόφιμα, δηλαδή κρέας, ψάρι, πουλερικά, αυγά, γάλα, τυρί κ.λ.π. Τις φυτικές πρωτεΐνες τις προμηθεύουν οι ξηροί καρποί, τα όσπρια, τα δημητριακά και λιγότερο τα λαχανικά και τα φρούτα.
Υδατάνθρακες
Αυτοί προσλαμβάνονται με τα δημητριακά, τα φρούτα, τα αμυλώδη λαχανικά, τη ζάχαρη, τα γλυκά και τα επιδόρπια.
Λίπη
Αυτά προσλαμβάνονται ως “αόρατο” ή “κρυφό” λίπος με το κρέας, τα αυγά, τους ξηρούς καρπούς, το γάλα, το τυρί κ.λ.π. και το “ορατό” ή “φανερό” λίπος, που είναι το βούτυρο, η μαργαρίνη, το λάδι κ.λ.π.
Όσο κι αν δε θέλουμε να το παραδεχτούμε, το φαγητό αποτελεί μία από τις κύριες εκδηλώσεις της δημόσιας, οικογενειακής και ατομικής μας ζωής. Οι εκδηλώσεις αυτές είναι πιο συχνές την περίοδο των εορτών, που πλησιάζουν σε λίγο καιρό. Η υπερκατανάλωση φαγητού και αλκοολούχων ποτών είναι συχνό φαινόμενο των ημερών αυτών, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι από μας να ανησυχούν για το βάρος τους.
- 3-4 μικρά γεύματα είναι προτιμότερα από 1-2 μεγάλα (προσοχή στα λιπαρά)
- μην παίρνετε διπλή μερίδα φαγητού, αλλά μόλις αισθάνεστε ελαφρά χορτασμένοι να σηκώνεστε από το τραπέζι
- μία μεγάλη σαλάτα είναι απαραίτητη και στα δύο κύρια γεύματα (μεσημέρι, βράδυ)
- τρώτε 2-3 φρούτα την ημέρα
- πίνετε άφθονο νερό
- η κατανάλωση των γλυκών καλύτερα να γίνεται τις πρωινές ώρες (φυσικά με μέτρο)
- αν δεν μπορείτε να αποφύγετε την κατανάλωση αλκοόλ, τουλάχιστον περιορίστε το στο 1 ποτήρι.
Ένας άλλος παράγοντας που πρέπει να λάβουμε υπόψη αυτές τις μέρες, είναι η νηστεία. Στην περίοδο της νηστείας δεν καταναλώνουμε σχεδόν καμία ζωική τροφή. Το κρέας, τα αυγά και πολλές φορές και τα γαλακτοκομικά, αποκλείονται από το διαιτολόγιό μας. Τα θαλασσινά, τα όσπρια, τα δημητριακά και τα λαχανικά, αποτελούν τη βάση της διατροφής μας αυτήν την περίοδο. Επειδή υπάρχει κίνδυνος αρκετών ανεπαρκειών (πρωτεϊνών, σιδήρου, ασβεστίου, βιταμίνης Β12 κ.λ.π.), πρέπει να δώσουμε μεγάλη βαρύτητα στο συνδυασμό φυτικών τροφών, ώστε να καλύψουμε τις ανάγκες του οργανισμού μας σε αυτά τα θρεπτικά συστατικά.
Μερικοί προτεινόμενοι συνδυασμοί φυτικών τροφών είναι:
- ρύζι με όσπρια (φασόλια, φακές, ρεβίθια)
- καλαμπόκι με όσπρια
- σιτάρι και τα προϊόντα του με όσπρια
- δημητριακά με σουσάμι
- σόγια με δημητριακά
- αρακάς με ρύζι και καλαμπόκι
- αρακάς με πατάτες κ.ά.
Τέλος δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το θεμέλιο της σωστής διατροφής είναι η ποικιλία και το μέτρο.